Gdański Szlak Wodociągowy
To projekt, który został sfinansowany ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020. Całkowita wartość projektu to jak podaje GIWK – 8 738 279,80 zł. Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna, w której kompetencjach leży utrzymanie, rozwój i modernizacja tego właśnie sektora (wod-kan), od 2004 r. intensywnie realizuje wszelkie inwestycje z tymi działaniami związane. Projekty finansowane są ze środków własnych spółki GIWK oraz ze środków Unii Europejskiej.
Kierunek Ohra
Na Gdański Szlak Wodociągowy składają się trzy zbiorniki Wody : Zbiornik Wody Kazimierz, to nowoczesna wieża ciśnień z tarasem, oraz odrestaurowane według zachowanych, oryginalnych dokumentów – Stary Sobieski, obiekt historyczny z 1911 roku i Stara Orunia z 1869 r. Zbiorniki zlokalizowane są w trzech dzielnicach Gdańska: na Wyspie Sobieszewskiej, Oruni oraz we Wrzeszczu. Dziś odwiedzimy Zbiornik Stara Orunia, który znajduje się na wzgórzu nieopodal Parku Oruńskiego. Dojdziemy do niego zarówno przez park, jak i ulicą Nowiny.
Obiekt pochodzi z 1869 roku i ma swoją bardzo ciekawą historię. Otóż w II poł. XIX w. Gdańsk cierpiał na deficyt wody pitnej, w związku z tym podjęto decyzję o budowie wodociągu i ujęcia wody. Dwóch przedsiębiorców budowlanych J. i A. Aird z Berlina oraz radca budowlany Henoch, sprawdzili plany obrzeży Gdańska i zdecydowali, że to właśnie obszar doliny w pobliżu wsi Pręgowo oddalonej od miasta o 14 kilometrów, z uwagi na odkryte tu bogate żródła wody, będzie najlepszą lokalizacją dla mającego powstać wodociągu. Na początku wodę zbierano w murowanych kanałach ssących, które z czasem zastąpiono rurami. Rury połóżone były od 2 do 4 metrów pod ziemią i przysypane żwirem. Woda przedostając się przez warstwę żwiru spływała do rur, sam żwir natomiast pełnił funkcję filtra. Sieć rur powiązana była ze sobą 42 studniami łącznikowymi, w których według założeń miały odkładać się wszelkie zanieczyszczenia. Na kolejnych etapach woda przepływała do zbiornika pod Pręgowem, a następnie do Ohry ( dzisiejsza Orunia), a konkretnie do wieży ciśnień, skąd była przepompowywana już bezpośrednio do miejskiego wodociągu. Umowę na budowę podpisano 25 lipca 1868 roku, budowa natomiast ruszyła w roku 1869. Gdański wodociąg był bez wątpienia cudem techniki, pierwszym takim urządzeniem w Europie, w związku z czym Gdańsk okrzyknięto pionierem w tej dziedzinie. Wielu wybitnych specjalistów odwiedziło okolice Pręgowa, aby na własne oczy zobaczyć ten wyjątkowy mechanizm, twór ludzkiego geniuszu.
Oruński zbiornik miał głębokość 3 metrów i mieścił połowę dziennego zapotrzebowania gdańszczan na wodę. Koszt całego przedsięwzięcia wyniósł wówczas jeden milion sześćset tysięcy marek, a zwrócił sie w całości do 1875 roku. Zbiornik miał swoich dozorców, którzy co drugi dzień sprawdzali przepływ wody. Niestety, wodociąg przysłużył się tylko miastu Gdańsk, czysta woda pomagała w utrzymaniu higieny i tym samym przeciwdziałała wybuchom epidemii. Pręgowo, skąd wodociąg rozpoczął swój bieg nie zostało zaopatrzone w zbiornik, i w żaden sposob nie skorzystało z jego dobrodziejstw. Wodociąg eksploatowany był do końca lat 70.
STARY ZBIORNIK W NOWEJ RZECZYWISTOŚCI
Dziś Zbiornik Stara Orunia jest nową atrakcją turystyczną, częścią Gdańskiego Szlaku Wodociągowego. Udostępniony do zwiedzania jako zabytek myśli technicznej oraz jedno z największych w województwie pomorskim siedlisk nietoperzy, hibernują tu : NOCKI DUŻE , NOCKI NATTERERA , NOCKI RUDE oraz GACKI BRUNATNE . Jednego śpiocha udało się nam uchwycić na zdjęciu, podczas naszej wczorajszej wizyty w Zbiorniku.
W tym roku Zbiornik odwiedzać można tylko w sierpniu, ponieważ z tym miesiącem oddano go do użytku, od września natomiast na zimowy sen powoli wracają nietoperze. Wstęp jest bezpłatny, jednakże obowiązują zapisy, więcej szczegółów TUTAJ . Zaleca się ubranie wygodnego obuwia oraz okrycia wierzchniego, ponieważ temperatura wewnątrz wynosi ok. 8° C.
Rekomendujemy to miejsce, zdecydowanie warto je odwiedzić. Śpieszcie się, zostało tylko 5 dni !!! Jeśli nie uda się w tym roku, Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna zaprasza ponownie od maja 2019 roku, kiedy nietoperze wybudza się z zimowego letargu.
Zapraszamy do galerii.
Foto Małgorzata Budnik
